Edukacja cyfrowa w Polsce: wyzwania po czwartej edycji Digital Fitness Test

Podobnie jak w poprzednich edycjach, tegoroczne wyniki pokazują, że ciągle istnieje potrzeba inwestycji w edukację cyfrową. Sprawdzian pod nazwą "Digital Fitness Test" przeprowadzony przez Fundację Digital Poland podczas piątej edycji Digital Festival potwierdza, że nadal jest wiele obszarów, w których Polacy powinni postawić na rozwój i poszerzanie wiedzy. Uczniowie oraz dorośli, którzy przystąpili do czwartej edycji ogólnopolskiego testu cyfrowych kompetencji Digital Fitness Test, zdobyli w nim 50 proc. Pokazuje to, jak bardzo potrzebne są odpowiednie inicjatywy i projekty edukacyjne, które pozwoliłyby Polakom pogłębić ich podstawową wiedzę i umiejętności informatyczne niezależnie od grupy wiekowej.

– Widzimy, że cyfrowa transformacja ma ogromny wpływ na każdy sektor, w tym także na edukację. Obecnie system nauczania musi sprostać wyzwaniom stawianym przez transformację cyfrową, integrując technologie w proces dydaktyczny oraz przygotowując młodzież do funkcjonowania w cyfrowej rzeczywistości. Jest to niezwykle istotne zadanie, ponieważ umiejętność efektywnego korzystania z narzędzi cyfrowych staje się niezbędna nie tylko w życiu codziennym, ale także na rynku pracy – mówi Piotr Mieczkowski, dyrektor zarządzający Fundacją Digital Poland.

Pomimo dynamicznego rozwoju sztucznej inteligencji (AI) i jej coraz szerszego wykorzystania, nie możemy stwierdzić, że kompetencje cyfrowe Polaków automatycznie się zwiększył. Wyniki czwartej edycji Digital Fitness Test jednoznacznie pokazują, że korzystanie z technologii AI nie przekłada się wprost na poprawę naszych umiejętności cyfrowych. Rozwój technologii wymaga równoległego rozwoju naszej wiedzy i umiejętności, aby móc efektywnie korzystać z tych narzędzi.

– Cyfrowy świat oferuje wiele niesamowitych i nieznanych dotąd możliwości rozwoju, pozyskiwania informacji, a także dostęp do rozrywki. Jednocześnie szybki postęp technologiczny stawia przed nami nowe wyzwania i wymaga stałego poszerzania swojej wiedzy oraz umiejętności. Wysokie kompetencje cyfrowe pozwalają na sprawną adaptację do zmian i bezpieczne wykorzystanie nowych rozwiązań. Wyniki testu pokazały, że jako społeczeństwo mamy w tym zakresie jeszcze dużo do zrobienia. W TVN Warner Bros. Discovery doskonale zdajemy sobie sprawę zarówno z potrzeby nieustannego rozwoju i poszerzania kompetencji cyfrowych, jak i możliwości jakie oferują nowe technologie, dlatego cieszymy, że możemy być częścią tego niezwykle ważnego projektu – podkreśla Adam Sawicki, GSVP – Digital w TVN Warner Bros. Discovery.

Test od samego początku skoncentrowany jest na pięciu kluczowych obszarach: tworzeniu treści cyfrowych, cyberbezpieczeństwie, umiejętności korzystania z informacji i danych, rozwiązywaniu problemów oraz komunikacji i współpracy. Wyniki pokazują, że nadal istnieją wyzwania w każdym z tych obszarów, szczególnie w zakresie cyberbezpieczeństwa i umiejętności korzystania z danych.

Dorośli Polacy najwięcej trafnych odpowiedzi uzyskali w części sprawdzającej umiejętność korzystania z informacji i danych – poprawnie odpowiedziało 66 proc. badanych. Trochę mniej, bo 49 proc. respondentów zdobyło wystarczającą liczbę punktów w teście w zakresie cyberbezpieczeństwa.

Największą cyfrową sprawnością wykazali się mieszkańcy województwa mazowieckiego, którzy poprawnie odpowiedzieli na 60 proc. pytań. Natomiast najmniej poprawnych odpowiedzi – 50 proc. – uzyskały osoby z województwa podkarpackiego.

Ostatnie lata podkreśliła znaczenie cyfrowych kompetencji wśród młodego pokolenia. Pomimo tego, że dzieci i młodzież dorastają w otoczeniu technologii, ich umiejętności w zakresie wykorzystywania cyfrowych narzędzi nadal pozostawiają wiele do życzenia. Potwierdzają to wyniki Digital Fitness Test. Dziewczynki poprawnie odpowiedziały zaledwie na 50 proc. pytań, a chłopcy na 54 proc. w zakresie wiedzy podstawowej i umiejętności informatycznych.

Najlepiej z cyfrowymi zadaniami poradzili sobie uczniowie liceów ogólnokształcących, natomiast nieco gorzej – z wynikiem 44 proc. – uczniowie szkół podstawowych. Obszar, w którym dzieci i młodzież dobrze sobie radzą, to umiejętność korzystania z danych i informacji – uśredniony poziom poprawnych odpowiedzi wyniósł 59 proc. Gorzej wypadły wyniki związane z bezpieczeństwa w internecie – 46 proc. uczniów poprawnie odpowiedziało na pytania zadane w teście.

Poziom cyfrowych kompetencji jest największy wśród uczniów z województwa mazowieckiego (59 proc.), a najmniejszy wśród uczniów z Podkarpacia oraz województwa warmińsko-mazurskiego. Wyniki wyraźnie pokazują, że od drugiej edycji testu niewiele się zmieniło.

– W ciągu ostatnich lat coraz częściej słyszymy o pilnej potrzebie rozwijania kompetencji cyfrowych oraz edukacji w zakresie technologii. Jednakże, mimo głośnych apeli i podejmowanych inicjatyw, wyniki przeprowadzonego przez Fundację Digital Fitness Testu nie przynoszą oczekiwanych zmian. Od trzech lat poziom osiągany przez Polaków oscyluje w granicach zaledwie 50 proc. Wyniki te są sygnałem ostrzegawczym dla nas wszystkich, którzy troszczą się o przyszłość młodych Polaków i ich konkurencyjność na rynku pracy.  Warto zauważyć, że organizacje pozarządowe, szkoły, ale coraz częściej i korporacje odgrywają kluczową rolę we wspieraniu edukacji i rozwijaniu umiejętności młodego pokolenia. Dlatego też, mimo wielu podejmowanych już inicjatyw, cały czas jesteśmy zobowiązani do refleksji i weryfikacji dotychczasowych działań na rzecz bardziej efektywnych strategii edukacyjnych – Aleksandra Brzozowska, Head of Learning and Development RASP, członkini zarządu Fundacji Digital Poland.

Wyniki czwartej edycji Digital Fitness Test wskazują na konieczność dalszych działań w zakresie edukacji cyfrowej w Polsce. Fundacja Digital Poland oraz inne instytucje edukacyjne powinny kontynuować swoje inicjatywy mające na celu zwiększenie świadomości i umiejętności cyfrowych w społeczeństwie. 

Do darmowego testu Digital Fitness Test przystąpili uczniowie szkół podstawowych, techników, liceów ogólnokształcących i szkół branżowych I stopnia (tzw. zawodówek) oraz dorośli. Test pomaga ocenić poziom wiedzy związanej z nowymi technologiami, a także obrać właściwy kierunek w rozwijaniu kompetencji cyfrowych. Został on opracowany przy współpracy z Komisją Europejską dzięki m.in. wykorzystaniu elementów projektu sfinansowanego przez Parlament Europejski. Test opiera się na europejskich ramach kompetencji cyfrowych dla obywateli opracowanych przez Wspólne Centrum Badawcze i Komisję Europejską.

Partnerzy główni Digital Fitness Test: Visa, TVN Warner Bros. Discovery, Ringier Axel Springer Polska.