6 tysięcy osób z 16 województw już po raz drugi podeszło do ogólnopolskiego testu z kompetencji cyfrowych – tzw. Digital Fitness. Fundacja Digital Poland na cel wzięła uczniów szkół podstawowych i średnich. Wyniki pokazują, że poziom umiejętności młodzieży jest zaledwie średni.
Komputer według danych GUS ma ponad 80 proc. Polaków (dane za 2019 rok), a blisko 93 proc. w 2021 roku miało dostęp do internetu. Mitem jest jednak przeświadczenie o technologicznej biegłości młodych ludzi. Z testów przeprowadzonych przez Fundację Digital Poland wynika, że uczniowie mają zaledwie średni poziom podstawowej wiedzy i umiejętności informatycznych. Oznacza to, że młodzi posiadają zaledwie podstawowe umiejętności, które są w stanie wykorzystać w życiu codziennym i które przydadzą się im w dalszej nauce.
Wyniki uzyskane w teście Digital Fitness pokazują, że najgorzej jest z wiedzą z zakresu cyberbezpieczeństwa – uśredniony poziom poprawności odpowiedzi wyniósł jedynie 43 proc. Z kolei najwięcej trafnych odpowiedzi uczniowie udzielili w części sprawdzającej umiejętność poruszania się po internecie – poprawnie odpowiedziało 62 proc. badanych.
Najlepiej radzą sobie uczniowie liceów ogólnokształcących, dla których uśredniony poziom poprawności udzielonych odpowiedzi wyniósł 59 proc. i był wyższy o 19 proc. od wyniku uzyskanego przez szkoły podstawowe.
Mit cyfrowej biegłości uczniów
Fundacja Digital Poland, która co roku w październiku organizuje największą ogólnopolską inicjatywę edukacyjno – technologiczną pod nazwą Digital Festival, od dwóch lat w czasie trwania tego wydarzenia sprawdza również poziom wiedzy uczniów szkół podstawowych i średnich. Do drugiej edycji Digital Fitness, czyli testu sprawdzającego kompetencje cyfrowe, który trwał od 1 października do 30 listopada 2021 roku, przystąpiło w sumie 5984 uczniów.
– Początkowo mocno skupialiśmy się na osobach wykluczonych cyfrowo i seniorach, udostępniając np. bezpłatny przewodnik i kurs Nowoczesny Senior. Pandemia jednak pokazała, że każdy z nas musi zwiększać swoje umiejętności cyfrowe stąd coraz więcej działań i inicjatyw kierujemy do osób dorosłych i młodzieży. Przykładowo w zeszłym roku uruchomiliśmy Akademię SkillUp, bezpłatną wyszukiwarkę kursów online, a dwa lata wcześniej test Digital Fitness skierowany do młodzieży – mówi Piotr Mieczkowski, dyrektor zarządzający fundacją Digital Poland.
Według badań przeprowadzonych przez NASK, który regularnie liczy, ile godzin dziennie dzieci spędzają w internecie, polski nastolatek w roku 2020 wpatrywał się w ekran komputera lub smartfonu 12 godzin na dobę. Nie przełożyło się to jednak na jego cyfrową wiedzę.
– Badani przez nas uczniowie test zdali na tróję z minusem, co de facto potwierdza nasze inne badania, że tzw. cyfrowi tubylcy (ang. digital natives) wcale nie są tacy cyfrowi. Mamy wiele do zrobienia szczególnie w zakresie cyberbezpieczeństwa i edukacji medialnej – dodaje.
Digital Fitness ma pomóc nauczycielom i rodzicom w praktycznej ocenie kompetencji dzieci w takich obszarach jak internet, bezpieczeństwo, narzędzia do współpracy, media społecznościowe czy analiza danych i krytycznego myślenia. Wyniki mogą też posłużyć do udoskonalenia podstawy programowej oraz organizacji dodatkowych zajęć dla dzieci i młodzieży w zakresie kompetencji cyfrowych. Test sprawdza nie tylko wiedzę teoretyczną, ale przede wszystkim umiejętności posługiwania się podstawowymi narzędziami. Zawarte w Digital Fitness zadania mają charakter mocno praktyczny. Uczeń musi wykazać się umiejętnością logicznego myślenia, posługiwania się podstawowymi narzędziami i obsługą konkretnych programów, a także analizą danych.
– Sprawność korzystania z nowoczesnych urządzeń ma tę samą właściwość, co sprawność fizyczna – dzięki regularnym treningom możemy ją ulepszyć. Udział w teście pozwala na ocenę własnych umiejętności i wskazuje obszary, nad którymi badany powinien jeszcze popracować. Test zawiera nie tylko pytania teoretyczne, ale również praktyczne, mające na celu rozwiązanie konkretnego problemu, z którym spotykam się w życiu codziennym – dodaje Mieczkowski.
Edukacja medialna pilnie potrzebna
Kompetencje cyfrowe zyskały na znaczeniu w ostatnim czasie. Z jednej strony pandemia pokazała, że aby sprawnie poruszać się w internecie, pracować i uczyć się zdalnie niezbędne są nam właśnie cyfrowe kompetencje. Z drugiej strony ostatnie tygodnie to czas nasilonych działań dezinformacyjnych, który także wymaga wiedzy z zakresu poruszania się po internecie.
– Nadchodzące lata przyniosą nowe wyzwania na dynamicznie zmieniającym się rynku pracy. Model, w którym przez całe życie wykonujemy jeden zawód, przestanie istnieć. Zawody przyszłości będą wymagały od nas nowych kompetencji, w szczególności tych cyfrowych. To wyzwanie, ale też wskazówka dla młodych osób, które wchodzą obecnie na rynek pracy. Już dziś wiemy, że kluczem do ich sukcesu będzie umiejętność uczenia się przez całe życie, gotowość na przekwalifikowanie oraz stałe podnoszenie kompetencji. Jednak podobnie jak sama technologia, potrzebne umiejętności szybko ewoluują. Dlatego tak ważne jest, aby nie tylko rozwijać swoje dotychczasowe mocne strony, ale także sprawdzać, w którym obszarze ich nam brakuje. Test Digital Fitness pozwala każdemu ocenić poziom technologicznej wiedzy, dzięki czemu mogą obrać właściwy kierunek w jej doskonaleniu – wyjaśnia Dominika Banaszkiewicz, dyrektor Digital Festival.
Digital Fitness
Do Digital Fitness przystąpili uczniowie szkół podstawowych, techników, liceów ogólnokształcących i szkół branżowych I stopnia (tzw. zawodówek).
Projektowi Digital Fitness udzieliła patronat Sektorowa Rady ds. Kompetencji – Informatyka, której liderem jest Polskie Towarzystwo Informatyczne, a partnerem projektu jest PIIT (Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji). Z kolei Digital Festival 2021, którego częścią jest Digital Fitness, uzyskał patronat GovTech, NBCR i Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii.
